Lekcje z ekonomią :
W ramach realizacji V edycji ogólnopolskiego programu edukacyjnego „Złote Szkoły Narodowego Banku Polskiego” w Zespole Szkół Zawodowych Specjalnych w Wałbrzychu zostały zrealizowane cztery lekcje z ekonomią. Zajęcia zostały przeprowadzone podczas zajęć grupowych pedagoga szkolnego w klasie drugiej branżowej szkoły specjalnej I stopnia oraz podczas zajęć rozwijających zainteresowania w klasach szkoły przysposabiającej do pracy. Celem każdej lekcji było proste i zrozumiałe przedstawienie uczniom podstawowych zasad bezpiecznego korzystania z płatności w internecie. Uczniowie dowiedzieli się, jak unikać zagrożeń oraz jakie kroki podjąć, aby ich pieniądze były bezpieczne podczas zakupów online.
Tematem lekcji w klasach szkoły branżowej było Bezpieczeństwo płatności w sieci. Lekcja rozpoczęła się od krótkiego wprowadzenia, podczas którego pedagog przybliżył uczniom zagadnienia związane z nowoczesnymi metodami płatności elektronicznych oraz potencjalnymi zagrożeniami, jakie mogą się z nimi wiązać. Następnie przeprowadzono rozmowę kierowaną, w której uczniowie mogli podzielić się swoimi doświadczeniami i spostrzeżeniami na temat codziennych sytuacji, w których korzystają z różnych form płatności. Dyskutowano m.in. o płaceniu gotówką i kartą w sklepach stacjonarnych, zamawianiu produktów przez internet, dokonywaniu przelewów bankowych poprzez strony/aplikacje bankowe oraz korzystaniu z systemów płatności mobilnych. Podczas zajęć szczególną uwagę poświęcono wyjaśnieniu kluczowych pojęć związanych z płatnościami elektronicznymi. Uczniowie poznali zasady działania kart płatniczych, dowiedzieli się, jakie dane są niezbędne do wykonania przelewu bankowego, a także jak funkcjonuje mechanizm przekazywania środków pomiędzy kontami bankowymi. Istotnym elementem lekcji było również omówienie sposobów weryfikacji wiarygodności odbiorcy przelewu. Pedagog wskazał uczniom, na co przede wszystkim zwrócić uwagę, aby uniknąć oszustw, oraz jakie metody zabezpieczeń stosują banki i instytucje finansowe. Uczniowie dowiedzieli się, jak sprawdzić, czy strona internetowa, na której dokonują transakcji, jest bezpieczna oraz jakie kroki należy podjąć w przypadku podejrzenia nieautoryzowanej operacji. Zajęcia miały na celu nie tylko przekazanie wiedzy teoretycznej, ale również rozwinięcie praktycznych umiejętności uczniów potrzebnych do bezpiecznego zarządzania swoimi finansami w świecie cyfrowym. Jednym z tematów szczegółowo omówionych na lekcji był kod BLIK – sześciocyfrowy kod generowany w aplikacji bankowej, który pozwala na szybkie płatności online oraz wypłaty z bankomatu bez użycia karty. Uczniowie dowiedzieli się, że kod BLIK jest aktywny tylko przez kilka minut, a jego podanie osobie trzeciej może prowadzić do oszustwa i utraty pieniędzy. Pedagog podkreślił, że przestępcy często próbują wyłudzać kody BLIK, podszywając się pod znajomych lub instytucje, dlatego zawsze należy dokładnie weryfikować, komu przekazujemy swoje dane. Ważnym elementem lekcji było omówienie różnych metod oszustw internetowych, których celem jest wyłudzenie danych lub pieniędzy. Uczniowie poznali najczęściej stosowane techniki cyberprzestępców, takie jak:
– Fałszywe strony internetowe – strony łudząco podobne do witryn banków lub sklepów, które służą do kradzieży danych logowania.
– Oszustwa e-mailowe i SMS-owe – wiadomości podszywające się pod banki lub instytucje finansowe, zawierające linki prowadzące do niebezpiecznych stron.
– Fałszywe oferty sprzedaży w internecie – aukcje i ogłoszenia, w których oszuści zachęcają do płatności z góry, a następnie nie wysyłają danego towaru.
Pedagog omówił również sposoby rozpoznawania podejrzanych wiadomości i stron internetowych oraz wskazał, jak reagować w przypadku podejrzenia oszustwa, np. poprzez zgłoszenie sprawy do banku lub odpowiednich instytucji.
W dalszej części zajęć uczniowie mieli za zadanie indywidualnie i samodzielnie skorzystać z zasobów internetu w celu rozwiązania interaktywnych zadań, takich jak np. wykreślanki literowo-wyrazowe, quizy sprawdzające znajomość pojęć związanych z bezpieczeństwem finansowym oraz krótkie testy wiedzy. Dodatkowym zadaniem dla uczniów było stworzenie krótkich opisów sytuacji związanych z bezpieczeństwem płatności online, np. jak rozpoznać oszusta w sieci lub co zrobić, gdy przypadkowo podamy swoje dane nieznanej osobie. W celu jak najpełniejszego zobrazowania czyhających zagrożeń związanych z płatnościami w sieci, uczniowie obejrzeli krótką prezentację oraz filmy edukacyjne dotyczące bezpiecznych transakcji online. Materiały te przedstawiały autentyczne przykłady oszustw internetowych, a także pokazywały, jak skutecznie zabezpieczać swoje dane i unikać zagrożeń. Lekcja zakończyła się podsumowaniem zdobytej wiedzy oraz dyskusją na temat najważniejszych zasad bezpiecznego korzystania z płatności online. Dzięki interaktywnemu charakterowi zajęć uczniowie nie tylko zdobyli wiedzę teoretyczną, ale także praktyczne umiejętności, które pomogą im unikać zagrożeń finansowych w cyfrowym świecie.
Tematem lekcji w klasach przysposabiających do pracy były „Cyberbezpieczne finanse” – czyli jak chronić swoje dane i unikać oszustw podczas płatności online. Na początku lekcji uczniowie analizowali różne przykładowe sytuacje, które mogą zdarzyć się w sieci. Rozmawialiśmy o tym, jak odróżnić fałszywą stronę internetową od prawdziwej oraz w jaki sposób sprawdzić, czy otrzymana wiadomość e-mail jest prawdziwa czy jednak może być próbą oszustwa. W dalszej części lekcji uczniowie samodzielnie wyszukiwali informacje na temat bezpieczeństwa płatności w internecie, korzystając ze swoich telefonów. Po zebraniu wiedzy dzielili się znalezionymi informacjami i omawiali je wspólnie w grupie. W celu mocniejszego utrwalenia wiedzy, uczniowie brali udział w różnych interaktywnych zadaniach i grach edukacyjnych. Podczas quizów tematycznych odpowiadali na pytania dotyczące bezpiecznych płatności online, m.in. jak stworzyć silne hasło, jak sprawdzić, czy strona internetowa jest bezpieczna oraz na co zwrócić uwagę, aby nie dać się oszukać. Quizy miały formę gier edukacyjnych na platformach internetowych, co sprawiło, że nauka była ciekawsza i łatwiejsza. W ramach ćwiczeń praktycznych uczniowie uczyli się rozpoznawać bezpieczne strony internetowe, analizując przykłady i oceniając, które z nich są wiarygodne, a które mogą być próbą oszustwa. Poznali zasady sprawdzania certyfikatów bezpieczeństwa (np. symbol kłódki przy adresie strony), adresów URL (czy nie zawierają literówek lub podejrzanych elementów) oraz wyglądu stron, zwracając uwagę na ewentualne błędy językowe i podejrzane elementy. Kolejnym zadaniem uczniów było tworzenie przez nich bezpiecznych haseł. Każdy uczeń samodzielnie wymyślał silne hasło według określonych zasad, a następnie wspólnie sprawdzaliśmy, które z nich są rzeczywiście bezpieczne i dlaczego. Dodatkowo podczas lekcji uczniowie brali udział w scenkach sytuacyjnych, pracując w parach i odgrywając różne sytuacje związane z możliwymi oszustwami internetowymi. Przykładowo, analizowali fałszywe e-maile z prośbą o podanie danych do banku, SMS-y informujące o rzekomej niedopłacie za przesyłkę czy telefony od osób podających się za pracowników banku. Dzięki takim praktycznym ćwiczeniom uczniowie mieli możliwość nauki, w jaki sposób rozpoznawać zagrożenia i jak prawidłowo na nie reagować. Na zakończenie zajęć odbyła się krótka gra zespołowa „Bezpieczny czy nie?”, podczas której uczniowie losowali karty z różnymi sytuacjami dotyczącymi płatności w internecie. Ich zadaniem było zdecydować, czy dana sytuacja jest bezpieczna czy ryzykowna. Następnie wspólnie omawialiśmy poprawne odpowiedzi i wyjaśnialiśmy możliwe zagrożenia. Efektem zrealizowanych zajęć w klasach przysposabiających do pracy było wzbogacenie wiedzy i świadomości uczniów, w jaki sposób chronić swoje pieniądze w internecie i świadomie unikać oszustw.
Elementy wszystkich przeprowadzonych lekcji z ekonomią, takie jak filmy, przykłady, quizy i praktyczne ćwiczenia bez wątpienia pomogły uczniom lepiej zrozumieć temat bezpieczeństwa finansów w sieci oraz zapamiętać najważniejsze zasady takiego bezpieczeństwa. W efekcie uczniowie lepiej rozumieją sposoby unikania internetowych oszustw, a także wiedzą, że warto regularnie przypominać sobie podstawowe zasady bezpieczeństwa w sieci. Praktyczne ćwiczenia okazały się skuteczną metodą nauki, ponieważ ułatwiają przyswajanie wiedzy i pomagają szybciej zapamiętać najważniejsze informacje.
